Werken met casussen

Intro

de casus zelfst.naamw. (m.) Uitspraak:   ['kazʏs] Verbuigingen:   casus|sen (meerv.) geval, gebeurtenis, vooral als voorbeeld om te bestuderen of om van te leren Voorbeelden:   `een casus uit de praktijk`, `een leerzame casus behandelen` ...

Een goede casus...

… een casus die zich echt heeft afgespeeld. Het voordeel hieraan is vooral dat de opleider achteraf kan zeggen wat de oplossing in werkelijkheid was (en de eventuele gevolgen daarvan).

… een casus die zowel relevante als irrelevante informatie voor het oplossen van het probleem bevat. Irrelevante informatie kan bijvoorbeeld zijn: acties of kenmerken van een persoon die niet belangrijk zijn. Ook wanneer men een probleem in de praktijk moet oplossen, is deze irrelevante informatie aanwezig.

.… een casus die voldoende informatie over de context, personen, de handelingen van deze personen bevat.

… een casus die niet te moeilijk en niet te gemakkelijk is. Een te makkelijke casus is een casus waarop cursisten onmiddellijk een antwoord kunnen bedenken. Een te moeilijke casus is een casus waarvan cursisten niets kunnen maken.

… een casus waaraan enkele interessante theorieën, concepten en kennis kan worden gelinkt.

… een casus die zowel een hoofdthema/hoofdprobleem bevat en daarnaast enkele randproblemen.

… een casus die interesse opwekt bij de lerende, die de lerende uitdaagt en nuttig is voor zijn/haar werkpraktijk.

… een casus die in zijn opgave geen oplossing bevat.

Hoe organiseren?

 
Verspreid de casus voor de les zodanig dat de cursisten deze op voorhand kunnen doornemen, zo verlies je geen tijd tijdens de les aan basismoeilijkheden.

Bereid een aantal vragen voor en stuur deze eveneens op voorhand door.
Tip 1: Zorg dat deze nauw gerelateerd zijn aan de cursus en de casus.
Tip 2: Je kan zowel open als gesloten vragen stellen.
Tip 3: Formuleer de vragen over de casus zo dat lerenden geneigd zijn op ontdekking te gaan door bijvoorbeeld externe bronnen te raadplegen.


Laat de lerenden groepen vormen waarbinnen ze tijdens de les uitwisselen over mogeiljke oplossingen op de vragen (cf. sociaal-constructivisme).
Bespreek achteraf met de gehele groep de resultaten. Jij speelt hierin een belangrijke rol! Stel je hierbij open en flexibel op.
Tip: gebruik een flip-over om de antwoorden samen te vatten (laat bij elke vraag een ander groepje een korte schematische uitleg opschrijven).

Werken met casussen in het licht van het sociaal-constructivisme

Picture
Vaak worden casussen meteen klassikaal opgelost (zie ook bovenstaand filmpje). Bij kleine groepen is dit mogelijk. Echter, bij  grote groepen is het interessant de lerenden eerst in kleine groepen te laten uitwisselen over mogelijke oplossingen om pas nadien deze verschillende uitkomsten met de gehele groep te bespreken.

Waarom werken met casussen?

1) Een casus verbindt abstracte theorieën met de praktijk. Hoe meer zulke koppelingen tot stand komen, hoe meer kans dat lerenden deze kennis gaan onthouden en op andere momenten toepassen.

2) Lerenden krijgen inzicht in concrete situaties en leren probleemoplossende vaardigheden aan die ze in deze nieuwe situaties ook kunnen inzetten.

3) Cursisten leren kritisch zijn, reflecteren en afgewogen keuzes maken.


 4) Je voldoet aan een aantal basisprincipes van de didactiek: realiteitsprincipe, aanschouwelijkheidsprincipe en activiteitsprincipe.

Uitdagingen en valkuilen

·         Cursisten hebben de casus niet op voorhand gelezen.
·         De opleider wil te snel de studenten helpen en geeft te veel hints.
·         Een paar studenten nemen tijdens de bespreking telkens het woord.
·         Er wordt bij het bespreken uitgeweid over zaken die niet met de casus gelinkt zijn.
·         De opleider geeft te snel zijn mening over de oplossing prijs.