Activerende werkvormen
When human beings interact, learning takes place (Philpott & Batty, 2009).
Inleiding - algemene visie
Het tweede onderdeel van deze website (activerende werkvormen) vindt zijn basis in twee grote kaders: het sociaal-constructivisme en 21st century skills.
Sociaal-constructivisme
|
Wat?
Het sociaal constructivisme, ook wel het sociaal constructionisme, is een theorie die ontstaan is in de sociale psychologie. Hierbij gaat men ervan uit dat er niet één waarheid bestaat, maar dat kennis geconstrueerd wordt door interactie met anderen. Hierbij wordt leren aldus bekeken als een sociale activiteit. |
Kenmerken van een constructivistische leeromgeving
1) Constructief: de lerende relateert nieuwe kennis aan bestaande kennisstructuren en bouwt op die manier kennis op.
2) Cumulatief: kennis wordt het best geconstrueerd door een koppeling te maken met de voorkennis en de vaardigheden van de lerende.
3) Doelgericht: de lerende is op de hoogte van de leerdoelen, en geeft deze bij voorkeur zelf mee vorm.
4) Zelf-geregulerend/ actief: de lerende neemt het eigen leerproces in handen.
5) Gesitueerd: leren is steeds verbonden met de context waarin het plaatsvindt. Hierbij krijgt het leren in authentieke context de voorkeur.
6) Collaboratief: het sociale aspect speelt een grote rol, leren gebeurt hier in interactie met anderen.
7) Individueel: elk leerproces is uniek en verschillend voor iedere lerende, afhankelijk van een aantal kenmerken zoals bijvoorbeeld ervaring, vaardigheden, persoonlijkheid, cognitieve mogelijkheden, etc.
1) Constructief: de lerende relateert nieuwe kennis aan bestaande kennisstructuren en bouwt op die manier kennis op.
2) Cumulatief: kennis wordt het best geconstrueerd door een koppeling te maken met de voorkennis en de vaardigheden van de lerende.
3) Doelgericht: de lerende is op de hoogte van de leerdoelen, en geeft deze bij voorkeur zelf mee vorm.
4) Zelf-geregulerend/ actief: de lerende neemt het eigen leerproces in handen.
5) Gesitueerd: leren is steeds verbonden met de context waarin het plaatsvindt. Hierbij krijgt het leren in authentieke context de voorkeur.
6) Collaboratief: het sociale aspect speelt een grote rol, leren gebeurt hier in interactie met anderen.
7) Individueel: elk leerproces is uniek en verschillend voor iedere lerende, afhankelijk van een aantal kenmerken zoals bijvoorbeeld ervaring, vaardigheden, persoonlijkheid, cognitieve mogelijkheden, etc.
21st century skills
De vaardigheden van de 21ste
eeuw zijn niet langer het kunnen opzeggen of navertellen wat een opleider
vooraan vertelt. Lerenden moeten zelf tot inzichten komen, sterke
probleemoplossers worden, sociale vaardigheden ontwikkelen, verbanden leren
leggen… Het ontwikkelen van deze vaardigheden kan ondersteund worden door het gebruik van activerende werkvormen.
Wat is leren via activerende werkvormen?
“Via authentieke taken en praktijkrelevante opdrachten uitgedaagd worden
om beschikbare informatie actief te verwerken” (Struyven & Janssens, 2007,
p.11).
Waarom leren organiseren via activerende werkvormen?
Het leren is lerendengeoriënteerd, waardoor de motivatie van de lerende stijgt.
Door het actief leren, wordt de leerstof beter onthouden.
Het leren is gericht op integratie, waardoor de toepasbaarheid van het geleerde groter wordt.
De nadruk ligt op levenslang leren, wat zorgt voor een hogere relevantie van het geleerde.
De transfer naar andere contexten wordt groter.
Er vindt meer diepgaand leren plaats.
Begrijpend leren i.p.v reproducerend leren.
Hogere-orde vaardigheden worden aangesproken zoals o.a. probleemoplossende vaardigheden.
De sociale vaardigheden verbeteren.
Lerenden leren constructieve feedback geven en krijgen.
Door het actief leren, wordt de leerstof beter onthouden.
Het leren is gericht op integratie, waardoor de toepasbaarheid van het geleerde groter wordt.
De nadruk ligt op levenslang leren, wat zorgt voor een hogere relevantie van het geleerde.
De transfer naar andere contexten wordt groter.
Er vindt meer diepgaand leren plaats.
Begrijpend leren i.p.v reproducerend leren.
Hogere-orde vaardigheden worden aangesproken zoals o.a. probleemoplossende vaardigheden.
De sociale vaardigheden verbeteren.
Lerenden leren constructieve feedback geven en krijgen.
Rol opleider
De opleider...
... stuurt de les niet langer.
... kauwt de inhouden niet meer voor.
... stuurt de vraag-en antwoordsituaties niet langer in de richting van de bedoelde kennis.
... begeleidt de lerenden bij zowel het individuele leerproces als de groepsprocessen.
... stuurt de les niet langer.
... kauwt de inhouden niet meer voor.
... stuurt de vraag-en antwoordsituaties niet langer in de richting van de bedoelde kennis.
... begeleidt de lerenden bij zowel het individuele leerproces als de groepsprocessen.
Voorwaarden activerend lesgeven
Vorm kleine groepen, deze laten meer interactie toe.
Bespreek vooraf de verwachtingen.
Zorg dat de lerenden beseffen dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor het eigen leerproces.
Wees open voor verschillen in overtuiging, waarden, etc.
Zorg dat er een transfer is vanuit de leeromgeving naar de werkomgeving of andere leeromgevingen.
Wissel ervaringen uit.
Wees een coach (zie rol opleider)
Bespreek vooraf de verwachtingen.
Zorg dat de lerenden beseffen dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor het eigen leerproces.
Wees open voor verschillen in overtuiging, waarden, etc.
Zorg dat er een transfer is vanuit de leeromgeving naar de werkomgeving of andere leeromgevingen.
Wissel ervaringen uit.
Wees een coach (zie rol opleider)
Tips
Activerend werken is tijdrovend, werk samen met
collega’s!
Geloof in de lerenden, zij kunnen best wel wat verantwoordelijkheid aan!
Deel de ruimte goed in (voldoende verspreidde tafels en stoelen zodat de lerenden rustig kunnen werken, een computer voor opzoekingswerk, etc.).
Reik de lerenden de rode draad binnen de cursus aan.
Stel je open voor ervaringen en ideeën van lerenden, zij kunnen ook voor jou interessant zijn!
Geloof in de lerenden, zij kunnen best wel wat verantwoordelijkheid aan!
Deel de ruimte goed in (voldoende verspreidde tafels en stoelen zodat de lerenden rustig kunnen werken, een computer voor opzoekingswerk, etc.).
Reik de lerenden de rode draad binnen de cursus aan.
Stel je open voor ervaringen en ideeën van lerenden, zij kunnen ook voor jou interessant zijn!
Wanneer dan wel docentgeoriënteerd leren?
1) Bij het aanleren van zeer ingewikkelde leerinhouden.
2) Op een moment in het leerproces waarin de lerenden nog veel sturing nodig hebben.
Ervaring opleider
While I personally love to lecture, I have become convinced by experience that lecture will form only a very small part of the courses I will teach for the remainder of my career. After all, a great lecture doesn’t mean much if the students aren’t really learning (Tewksbury, 1995, p.326)